Opis obrazu Aleksandra Benoisa «Ogród letni pod Piotrem Wielkim»

Car-ojciec, reformator Rosji, Piotr Aleksiejewicz Romanow, wymyślił zabawę dla swoich poddanych. A raczej coś w rodzaju kary. Miejscowa szlachta nie była przyzwyczajona do promenady. I bez względu na to, jak początkowo wypędził ich z domu, nie można było zaszczepić tego nawyku — chodzić wieczorami po parkach i ogrodach. A potem Piotr Pierwszy, będąc już cesarzem Rosji, wydał dekret, że «jak ktoś nie zrobi wieczornej promenady, to powie w Tajnej Kancelarii». Trzeba powiedzieć, że było to gorsze niż ciężka praca. I nikt nie chciał dostać «na kieł» tajnych śledczych.

Dlatego wszyscy ze strachem spacerowali po wspaniałym parku Pietrowskiego — Ogrodzie Letnim. A cała rodzina musiała chodzić na promenadę, a także na «skalerady» czy zgromadzenia. Sam cesarz też czasami przechadzał się po ogrodzie, jednocześnie przyglądając się, kto i jak wykonuje jego rozkaz. Oczywiście sprawa nie dotarła do tajnego biura, jeśli osoba gdzieś się zawahała i trochę spóźniła na promenadę, ale i tak przyjął karę komiksową. To prawda, nie było to słodsze od ciężkiej pracy, było to coś w rodzaju upokorzenia na oczach wszystkich.

Płótno Benoita przedstawia spacer Petera ze świtą w Ogrodzie Letnim. Sam Piotr jest jednak widoczny z tyłu; i jego świta, która podąża za nim i łapie każde jego słowo. Mali Karlowie, karły-błazny, również spacerowali ze swoim orszakiem. A obok widać robotników ogrodniczych, którzy utrzymywali park: kto zamiata, kto kosi krzaki. Najważniejsze, że cesarz to lubi, reszta się nie liczy.

Letni ogród w Petersburgu stał się z czasem ulubionym miejscem mieszkańców miasta. Tutaj spotykali się kochankowie, tu spacerowali nowożeńcy, starzy mężczyźni wspominali tu swoją młodość. W tym ogrodzie rodzina cesarska, zarówno pod Piotrem, jak i po nim, często urządzała uczty, zarówno dla bliskich, jak i dla zwykłych ludzi. Nadal pozostaje byłym faworytem Petersburga.