Opis obrazu Ivana Kramskoya «Reading» (1863)

Płótno należy do wczesnego etapu twórczości artysty, ale przejawiało się w nim już wiele z jego nieodłącznych, charakterystycznych cech, które zadecydowały o stylu malarza w przyszłości. Portret przedstawia żonę mistrza, której małżeństwo było udane i harmonijne. Kramskoy przez wiele lat zachowywał miłość, szacunek i przywiązanie do swojej żony i często malował jej portrety.

Płótno przedstawia młodą czarującą kobietę ubraną w uroczą modną sukienkę. Jest pochylona w skupieniu nad dość dużą książką, ma poważny wyraz twarzy, swobodna postawa. Bohaterka jedną ręką podtrzymuje głowę, opierając się wdzięcznie o poręcz. Widzowie nie widzą jej spojrzenia, czasami charakteryzującego osobę, ale można określić jej charakter. Kramskoy w portrecie poprzez wyrazisty kolor i światłocień ukazuje swoją czułość, zmysłowość, miękkość — wszystkie te cechy, które w niej cenił. Jednak obraz nie traci swojej godności i siły duchowej.

Kompozycję portretu rozwiązuje się dość plastycznie: główny bohater siedzi w ogrodzie lub parku na kamiennej ławce na tle ciemniejących zielonych drzew. Portrecista zdawał się ją potajemnie szpiegować. Jej urocza biała sukienka wydaje się lśnić, kontrastując z tym tłem, rzucając najgłębsze refleksy na jej spokojną, uduchowioną twarz. Artystka sumiennie dopracowuje wszystkie detale: ciemne lśniące kręcone włosy, ułożone w elegancką fryzurę, droga broszka na sukience, wykwintny szal opadający z ramion.

Mistrz przedstawił swoją ukochaną pastelowymi ołówkami, za pomocą tej techniki obrazowi nadaje się lekkość, wdzięk, wdzięk. Charakter portretu można nazwać intymnym i prywatnym. Zaskakujący na zdjęciu jest jej nastrój, który pozwala artystce ujawnić głębię duchowego życia bohaterki. Całość wyglądu jego żony przesiąknięta jest wyjątkową wyrafinowaną arystokracją, co potęguje wrażenie portretu.