Opis obrazu Izaaka Lewitana «Zmierzch. Księżyc»

Obraz «Zmierzch. Księżyc «to obraz tego okresu w twórczości Izaaka Lewitana, kiedy jego płótna w całości zależały od nastroju i emocji panujących w duszy autora. W «Krajobrazie nastroju» przez wszystkie ostatnie lata życia artysty dominowały melancholijne i ponure tony, w których odbijały się wszystkie smutki i rozczarowania samotnej duszy.

Jesienny wieczór. Większość krajobrazu to bladoniebieskie niebo z szarymi chmurami, które wydają się jeszcze jaśniejsze w odbiciu spokojnej, nieruchomej tafli rzeki. Księżyc, pani nocy, już pojawił się na jasnym niebie, nie czekając na swoich nocnych towarzyszy gwiazd. Nawet ona odbija się w rzece niejasno i niejasno, jakby wątpiąca: «Czy jest za wcześnie?» A środek obrazu wypełniony jest poziomo głównymi atrybutami jesiennego krajobrazu — pożółkłe i pociemniałe drzewa.

Przyćmione słońce, jeszcze nie schowane za horyzontem, oświetla te złote, czerwone i ciemnozielone korony, dając obrazowi udział w lekkiej radości. Wszystko na zdjęciu jest nieruchome, na rzece widać tylko niewielkie tętnienie, w którym las odbija się inaczej niż księżyc. Łączy się w jedną bogatą paletę żółci i pomarańczy i spokojnie oczekuje zapadnięcia nocy. Tylko dwa zupełnie pożółkłe drzewa stoją samotnie, oddzielone od gęstego gaju: jedno prawie na samym brzegu, a drugie bliżej lasu w oddali.

Jaki nastrój wywołuje obraz? Trudno jest podjąć decyzję bez uwzględnienia wszystkich szczegółów. Nie znaczy to, że jesienna melancholia całkowicie wypełnia to płótno, ale jest w nim coś, co powoduje lekką ciężkość w duszy. I nie chodzi o ponure niebo, umierające słońce lub drzewa tracące liście, ale w jakimś szczególnym nastroju, który jest przekazywany z rysunku. Tak więc, nie uciekając się do wyolbrzymiania smutku jesiennego krajobrazu, Lewitan upewnił się, że nastrój, który pojawił się o tej porze roku przynajmniej raz w roku, został w pełni odtworzony przez to zdjęcie.