Opis obrazu Walentyna Serowa «Portret cesarza Mikołaja II»

Ten portret został namalowany w 1900 roku. Mikołaj II zamówił go jako prezent dla swojej żony Aleksandry Fiodorowna. Nawiasem mówiąc, to jej wina, że ​​proces tworzenia obrazu prawie się zatrzymał. Valentin Serov nienawidził ingerencji w proces twórczy, a żona władcy bez wahania wzięła pędzelek i głośno zauważyła niedociągnięcia odtwarzanego obrazu.

Sierow, nieprzyzwyczajony do powściągania swoich sądów i poglądów, bez ogródek iz lekkim uśmiechem zasugerował, by Aleksandra Fiodorowna sama ukończyła pracę. Jak wynika z przekazów historycznych, potem żona króla nie odważyła się już «uczyć» twórcy. Warto zaznaczyć, że równie odważny i szczery w portretowaniu swoich modeli był Walentin Aleksandrowicz, przez co wielu klientów chętnie i jednocześnie bało się pozować dla mistrza, bojąc się całkowicie wyeksponować swoje niezbyt atrakcyjne strony.

Niemniej współcześni uważają portret Sierowa za niewątpliwie i jednogłośnie za najlepszy. Udało mu się uchwycić ludzką istotę rosyjskiego cesarza. Ostatni z Romanowów jest ubrany w zwykły mundur wojskowy, postawa jest rozluźniona. Ogólnie rzecz biorąc, cały wygląd Mikołaja II jest pozbawiony patosu i arogancji. Delikatny i inteligentny mężczyzna o wyrazistym, marzycielskim spojrzeniu. W oczach autokraty odczytuje się niepokój i wzruszenie, jest piękny i smutny. Taka była osobowość cesarza — wielka, trudna, przesadnie wrażliwa i delikatna. Wizerunek króla pozbawiony jest charakterystycznej dla siebie formalności, jest to «swojski» i zaskakująco ciepły obraz przede wszystkim zwykłego człowieka, a nie cesarza.

Sierow za pomocą powściągliwych kolorów i lekkich ruchów pędzla podkreślił młodość Mikołaja II. Dyskretne odcienie czerni, szarości i brązu nadają wyrazistości twarzy i skupiają się na oczach władcy. Sposób wykonania obrazu jest nieco podobny do szkicu, ale przemyślany i liryczny. Niestety, oryginalny «Portret Mikołaja II» został zniszczony w 1917 roku podczas szturmu na Pałac Zimowy. Autorska kopia płótna jest dziś przechowywana w Galerii Trietiakowskiej.