Opis obrazu Iwana Aiwazowskiego «Wieże na klifie w pobliżu Bosforu»

«Wieża na skale w pobliżu Bosforu» to jeden z obrazów Aiwazowskiego, napisany w jego zwykłym stylu, tak, że morze na nim jest głównym bohaterem, zajmuje najwięcej miejsca i wymaga największej uwagi.

Wzrok przyciągają dosłownie — zielone fale pienią się, toczą się po wysokim skalistym brzegu, a statek bije w falach — jak ranny ptak, próbujący odpłynąć od brzegu, aby uniknąć śmierci na skałach, ale nie może. Żywioł jest mocniejszy — szarpie, łzy, żagle opadają i zgniatają podarte szmaty. Marynarze oszczędzają w łodzi — wszyscy patrzą na statek, był to zarówno dom, jak i przyjaciel, ale już umiera i nie mogą go już uratować.

Na kamieniach na skraju fal stoi samotny mężczyzna — może marynarz, który wpadł w fale wcześniej niż inni i wypłynął, może ktoś obcy, zbędny, który słyszał jęki drzewa uderzającego o skały. Stara wieża leniwie wpatruje się w dramat rozgrywający się u jej stóp. Na wzgórzu w oddali miasto jarzy się czystą, lśniącą bielą — wysokie wieże, iglice, ładne domy. A cały obraz wypełniają złote promienie wschodzącego słońca.

To jest ogromne. Unosi się nad horyzontem, malując niebo na złoto, miasto na biało, a morze w szmaragdowy połysk. Fale są pełne złota, mieszają się z błękitem, stają się szmaragdowe.

Jednocześnie bardzo dynamiczny i dramatyczny i bardzo jasny obraz — to połączenie wydaje się niemal cyniczne, ale świat taki właśnie jest. Nie każdy tonie w deszczowe noce, pogoda nie zawsze odpowiada aktualnym wydarzeniom, a morze nie dba o to, kiedy rzucić kruchą muszlę na skały, wytworem ludzkich rąk — wczesnym letnim porankiem czy jesiennym dniem.

Morze jest obojętne, bo taka jest jego natura. Nieskończenie odległy, mądry i zmienny, ściera brzeg, ponieważ «Kropla ściera kamień». Któregoś dnia w miejscu skał w pobliżu Bosforu rozpryśnie się bezkresne morze — tak jak na początku czasu.