Opis obrazu Kazimierza Malewicza «Żniwiarz»

XX wieku, Moskiewskie Muzeum Sztuki Nowoczesnej

Obraz był wynikiem twórczej przerwy w świadomości artystycznej artysty. Przedstawiony na płótnie żniwiarz to męski portret ucieleśniony w nowej wizji z dużej kolekcji «roboczych» portretów Malewicza. W katalogach prac artysty pracy towarzyszy notatka — «motyw 1909». Prawdopodobnie wtedy malarz przedstawił postać w innym stylu i innym wyglądzie. Z biegiem lat futurysta przekształcił się w ideologa nowego kierunku artystycznego — supermatyzmu. Ewolucja zaowocowała nowymi formami malarstwa, o czym świadczy obraz «Żniwiarz».

Przed publicznością pojawia się niezwykła postać ludzka w pełnym rozwoju. Mężczyzna trzyma w dłoni sierp, idzie prosto do widza — stopa nogi rozchylona w kroku jest wyraźnie widoczna.

Postać wygląda jak struktura złożona z geometrycznych kształtów — wyraźny hołd dla nowej sztuki. Malewicz stworzył ikoniczne obrazy w nowym, niecodziennym stylu, ale fabuła i rysunek detali pozwalają nam odbierać obraz jako portret — choć dziwny, wykonany w oryginalny sposób.

Ogólny ton obrazu oddaje zwykły wiejski krajobraz — żniwiarz pewnie przechodzi przez pole, nieco dalej, w głębi — postać kobiety, prawdopodobnie żniwiarza. Każdy przedmiot, w tym przyroda, jest przedstawiony wyraźnymi geometrycznymi liniami — żadna linia płótna nie odbiega od rysunku w nowym stylu.

Nogi żniwiarza tworzą stożkowe konstrukcje: górne stożki skierowane są górną częścią do dolnych części — na zdjęciu spodnie są schowane w butach.

Żółtawa koszula (prostokąty, zaokrąglone trójkąty, trapezoidy) ma metaliczny połysk. Twarz jest owalna, podzielona na pół, szarawy kolor podkreśla «brodę». Rysy twarzy nie są śledzone — są zarysowane, dłonie wyglądają tak samo.

W oddali postać kobieca w tym samym designie, ale w kolorze. Twarz jest po prostu oznaczona jasną plamą, w dłoni odgaduje się sierp. Pole jest geometrycznie wyraźnie podzielone na jasnozielone i ciemnozielone linie, w oddali ciemny pasek zamienia się w niebiesko-niebieskie niebo.

Zaskakuje wysokie umiejętności artysty — obraz dosłownie «skonstruowany» na płaskim płótnie odbierany jest jako przestrzenny, pełen powietrza i przestrzenności obraz z życia wiejskiego.