Opis obrazu Jana Vermeera «Astronom»

W złotym wieku wolności i dobrobytu w protestanckiej Holandii urodził się tajemniczy artysta Vermeer. Nie tylko tworzył, ale też prowadził interesy.

Prawie nic nie wiadomo o karierze Jana Vermeera, ale zawsze otaczała go sztuka. Artysta pozostawał pod wpływem malarstwa włoskiego i twórczości Caravaggia. Mocne kolory i gęsta warstwa farby wskazują na wpływy włoskie. Współczesna fabuła gatunkowa stała się wiodącym motywem przewodnim i cechą jego twórczości.

Dojrzały artysta do wszystkich swoich prac wybrał określony format płótna o wymiarach 45×41 centymetrów. Niepowtarzalny dar malarza tkwi w sposobie obchodzenia się ze światłem, a jego siła tkwi w przekształcaniu prostego obrazu w monumentalny oraz dbałości o szczegóły życia codziennego.

Oddaje obiekty z niezwykłą precyzją w teksturach i charakterach ludzi. Vermeer to genialny mistrz światłocienia, osiągający subtelne efekty świetlne poprzez umiejętne nakładanie warstw farby. Badacze twórczości Vermeera uważają, że użył on starożytnej optyki — camera obscura.

Na obrazach Vermeera mapy geograficzne, takie jak kula ziemska w Astronome, symbolizują potęgę Holandii, którą artysta gloryfikuje, ponieważ w XVII wieku był to kraj zamożny i bogaty dzięki handlowi międzynarodowemu.

Zawód astronoma i nazwa obrazu to obraz epoki rozumu i nauki, a panem planety jest człowiek. Subtelnie oświetlona scena dokładnie przedstawia relacje między ludzkością a planetą, a wiedza jest kluczowa w tej relacji. Znajduje to odzwierciedlenie w tekstach na stole. Mężczyzna przy stole, Anthony Van Leeuwenhoek, jest projektantem mikroskopu.

Wiadomo, że artysta i naukowiec znali się nawzajem, a ten ostatni zajmował się zawiłymi sprawami finansowymi twórcy w Delft.