Opis obrazu Michała Anioła Merisi da Caravaggio «Madonna z wężem»

«Madonna Palafrenieri» — tak brzmiało imię obrazu autorstwa Michała Anioła Caravaggia, przedstawiające św. Annę, Marię i chłopca Chrystusa. Postać Maryi namalowana jest najdynamiczniej, dziecko zostaje wprawione w ruch pod łagodnym kierownictwem matki, a starsza Anna przebywa z daleka w cichym spokoju.

«Madonna with a Snake» — drugie imię nadano płótnu ze względu na to, że malarz przedstawił na nim węża jako kolejnego głównego bohatera uosabiającego złe skłonności. Matka Boża i Jezus w roli sił światła przyciskają stopami głowę węża — symbolicznie depczą grzech. Madonna nie tylko zabija węża, ale daje przykład swojemu dziecku, uczy ją walki z siłami ciemności.

Caravaggio pracował nad obrazem zamówionym na główny ołtarz kościoła św. Anny w Rzymie. Rozpoczęty w 1605 roku i ukończony rok później, Madonna przebywała w katedrze tylko przez kilka dni. Sztuka malarza, odważnego jak na tamte czasy, wywoływała często oburzenie wśród współczesnych, protestowali zwłaszcza duchowni. Najwyraźniej duchowni byli niezadowoleni z pragnienia Caravaggia, aby humanizować to, co boskie: zrzucić przedmioty kultu z piedestału i zbliżyć je jak najbliżej ludzi. Mistrz tak realistycznie i naturalnie portretował najbardziej szanowanych świętych, jakby malował pierwszych ludzi, których spotkał na ulicy.

Artysta pracował w okresie rozkwitu baroku — wyraża się to w teatralnym dramacie płótna. Charakterystyczny styl Caravaggia to wyraźny kontrast między ciemnością a rozświetleniem postaci. Niesamowita praca ze światłem i cieniem, jedność akcji, bogata emocjonalna pełnia postaci i nadmierna szczerość w ich przedstawieniu sprawiają, że religijny obraz artysty jest oryginalny, prawdziwy i kompletny.

W związku z odrzuceniem kościoła «Madonna z wężem» została włączona do kolekcji obrazów Sipione Borghese i obecnie jest eksponowana w tytułowej willi książęcej rodziny w Rzymie.